Depresja jest czymś więcej niż po prostu złym nastrojem. Wpływa nie tylko na to, jak się czujemy, lecz też na to, jak myślimy, na nasze poziomy energii, koncentrację, sen, nawet zainteresowanie seksem. Depresja wpływa więc na wiele aspektów naszego życia. Jest chorobą charakteryzującą się uporczywym smutkiem i utratą zainteresowania zajęciami, które na ogół sprawiają przyjemność. Towarzyszy temu niemożność wykonywania codziennych czynności przez co najmniej dwa tygodnie. Dodatkowo, u osób cierpiących na depresję na ogół występują niektóre z następujących objawów: brak energii, zmiana apetytu, problemy ze snem (bezsenność albo ospałość), niepokój, trudności z koncentracją, niezdecydowanie, nerwowość, utrata poczucia własnej wartości, poczucie winy lub beznadziejności, myśli o samookaleczeniu lub samobójcze. Dodatkowo u dzieci cierpiących na depresję występują niektóre z następujących objawów: izolowanie się od innych, drażliwość, nadmierna płaczliwość, problemy z koncentracją w szkole, zmiana apetytu i problemy ze snem. Młodsze dzieci mogą stracić zainteresowanie zabawą, natomiast starsze mogą podejmować nietypowe dla nich ryzykowne zachowania. W naszej pracy wielokrotnie spotykamy się z tym, że rodzice, nauczyciele czy wręcz same nastolatki traktują to rozpoznanie z przymrużeniem oka. Wiele osób uważa, że wystarczy wziąć się w garść, zmobilizować, aby objawy depresji minęły. Słyszymy, że to nie depresja, lecz lenistwo powoduje, że dziecko nie wstaje rano do szkoły, gorzej się uczy, jest drażliwe. Są to nieprawdziwe i szkodliwe mity utrudniające leczenie zaburzeń nastroju.
Depresja jest czymś, co może zdarzyć się każdemu. Nie jest oznaką słabości. Depresję można leczyć za pomocą psychoterapii, leków przeciwdepresyjnych lub obu tych metod jednocześnie.
Choroba afektywna dwubiegunowa (CHAD)
Choroba afektywna dwubiegunowa należy do nawracających zaburzeń nastroju, w przebiegu których pacjenci doświadczają jego chorobowych wahań – od obniżenia nastroju po jego wzmożenie (czyli od stanów depresyjnych po maniakalne). Epizod maniakalny to okres wzmożonego, euforycznego lub nadmiernie drażliwego nastroju, który trwa co najmniej tydzień i może wymagać hospitalizacji. Tu często czujemy się tak, jak byśmy byli pod wpływem narkotyków, choć ich nie braliśmy. Niektórzy z pacjentów w manii są tak rozdrażnieni, że bezustannie kłócą się z innymi ludźmi, wdają w bójki, nie potrafią znieść dotyku swojej skóry. Nienaturalne zmiany nastroju powodują dalsze objawy dotyczące rytmu dobowego, myślenia, mowy, aktywności. Wpływa to na funkcjonowanie pacjenta w różnych obszarach życia, osobistego i zawodowego. Choroba może rozpocząć się właściwie w każdym wieku, choć pierwszy epizod najczęściej pojawia się w trzeciej dekadzie życia. Epizody zaburzeń nastroju mają tendencję do nawracania. Ilość nawrotów w ciągu życia waha się od kilku do nawet kilkudziesięciu, zależy od czynników wrodzonych, biologicznych, ale w dużej mierze także od konsekwentnego, adekwatnego leczenia. Rodzaj faz jest różny u poszczególnych osób – bywają przebiegi z dominującymi fazami depresyjnymi, takie, w których liczba manii i depresji jest zbliżona, rzadko występują wyłącznie zespoły maniakalne. Podstawą leczenia choroby afektywnej dwubiegunowej jest farmakoterapia. Włączenie w leczenie terapii poznawczo-behawioralnej pomaga zmniejszyć ilość epizodów depresji i manii oraz uczy, jak rozpoznawać zmiany nastroju w ich wczesnych fazach i jak zapobiec ich dalszemu rozwojowi.
